
SỔ TAY HƯỚNG DẪN DÀNH CHO F0 NHIỄM SARS-COV-2
Đối với bệnh nhân Covid -19 cách ly và điều trị tại nhà:
Ngày 28/1, Bộ Y tế ban hành Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị Covid-19 thay thế hướng dẫn ban hành trước đó vào ngày 6/10/2021.
Hiện nay, theo quy định những F0 không triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ đủ điều kiện có thể cách ly, chăm sóc tại nhà.
Những trường hợp này sẽ được dỡ bỏ cách ly, điều trị tại nhà khi:
- Thời gian cách ly, điều trị đủ 7 ngày và kết quả xét nghiệm nhanh kháng nguyên âm tính virus SARS-CoV-2 do nhân viên y tế thực hiện hoặc người bệnh tự thực hiện dưới sự giám sát của nhân viên y tế bằng ít nhất một trong các hình thức trực tiếp hoặc gián tiếp qua các phương tiện từ xa.
- Trong trường hợp sau 7 ngày kết quả xét nghiệm còn dương tính thì tiếp tục cách ly đủ 10 ngày đối với người đã tiêm đủ liều vaccine theo quy định và 14 ngày đối với người chưa tiêm đủ liều vắc xin theo quy định.
- Trạm Y tế nơi quản lý người bệnh chịu trách nhiệm xác nhận khỏi bệnh cho người bệnh.
Đối với bệnh nhân Covid -19 cách ly và điều trị tại các cơ sở thu dung:
Đối với người bệnh Covid-19 nằm điều trị các các cơ sở thu dung, điều trị đủ điều kiện ra viện nếu là người bệnh Covid-19 đơn thuần có các triệu chứng lâm sàng hết trước ngày ra viện từ 3 ngày trở lên; có kết quả xét nghiệm bằng phương pháp RT-PCR âm tính hoặc nồng độ vi rút thấp (Ct ≥ 30) hoặc xét nghiệm kháng nguyên âm tính vào trước ngày ra viện (test nhanh do Bộ Y tế cấp phép).
Người bệnh sau khi ra viện cần ở tại nhà và tự theo dõi trong 7 ngày. Đo thân nhiệt 2 lần/ngày. Nếu thân nhiệt cao hơn 38 độ C ở hai lần đo liên tiếp hoặc có bất kỳ dấu hiệu lâm sàng bất thường nào thì cần báo cho y tế cơ sở để thăm khám và xử trí kịp thời, đồng thời tuân thủ “thông điệp 5K”.
Nếu người bệnh Covid-19 có bệnh nền hoặc bệnh kèm theo các triệu chứng lâm sàng của bệnh hết trước ngày ra viện từ 3 ngày trở lên; có kết quả xét nghiệm bằng phương pháp RT-PCR âm tính hoặc nồng độ vi rút thấp (Ct ≥ 30) hoặc xét nghiệm kháng nguyên âm tính vào trước ngày ra viện (test nhanh do Bộ Y tế cấp phép).
Người bệnh được chuyển sang khoa điều trị bệnh kèm theo hoặc khoa điều trị bệnh nền (nếu cần) tại buồng riêng của khoa đó để tiếp tục điều trị và được sàng lọc, theo dõi theo quy định đối với người bệnh nội trú. Đo thân nhiệt 2 lần/ngày; tuân thủ “thông điệp 5K”.
Sức khỏe của người bệnh sau khi đã kết thúc cách ly điều trị và khỏi bệnh
Thời gian hồi phục sau nhiễm Covid-19 đối với mỗi người bệnh là khác nhau. Nhiều người cảm thấy tốt hơn trong vài ngày hoặc vài tuần và hầu hết sẽ hồi phục hoàn toàn trong vòng 12 tuần. Nhưng đối với một số người, các triệu chứng có thể kéo dài hơn.
Các triệu chứng Covid-19 kéo dài sau khi khỏi bệnh thường gặp bao gồm:
- Ho kéo dài: ho khan hoặc ho có đàm, cảm giác vướng đàm ở họng.
- Đau họng, khô họng, như có dị vật ở họng, nuốt vào không trôi mà khạc không ra.
- Thay đổi khứu giác hoặc vị giác: giảm cảm giác khi ăn uống, dẫn đến không muốn ăn, suy dinh dưỡng.
- Mệt mỏi, cơ thể cảm giác không có năng lượng sống, cảm giác "hết pin".
- Khó thở với nhiều mức độ như cảm giác hụt hơi, hít vào không sâu, khó thở khi làm việc nhà hoặc tập thể dục,…
- Các vấn đề với trí nhớ và tập trung ("sương mù não" - "brain fog"): giảm trí nhớ, không tập trung được lâu, dễ xao nhãng trong công việc và sinh hoạt.
- Mất ngủ với nhiều mức độ và biểu hiện như khó vào giấc, trằn trọc, giật mình khi ngủ, mơ nhiều, thức dậy sớm không ngủ lại được; và các suy yếu ban ngày như ngủ dậy không có sức, không tập trung,…
- Đau đầu: đau âm ỉ hoặc đau căng, đau nặng nề,…cả vùng đầu hoặc khu trú, cục bộ.
- Đau ngực hoặc tức ngực.
- Tim đập nhanh, hồi hộp đánh trống ngực.
- Chóng mặt, choáng váng khi thay đổi tư thế hoặc liên tục, có thể kèm cảm giác buồn nôn, nôn.
- Cảm giác châm chích cơ thể.
- Đau nhức các khớp.
- Trầm cảm và lo âu.
- Ù tai, đau tai.
- Các rối loạn tiêu hóa như: cảm thấy buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng, chán ăn.
- Rối loạn thân nhiệt: cảm giác ớn lạnh hoặc tăng nhiệt độ nhưng khi đo nhiệt kế thì nhiệt độ bình thường.
- Phát ban da.
Chế độ dinh dưỡng đầy đủ, tập luyện thể dục là cách giúp cho sức khỏe của người bệnh dần hồi phục.
Nếu đã từng dương tính với Covid 19 và đã xét nghiệm âm tính trở lại thì cơ thể sẽ sản sinh ra kháng thể chống lại chủng virus này. Tuy nhiên, kháng thể có khả năng chống lại chủng virus này trong thời gian kéo dài bao lâu thì vẫn chưa được đưa ra bởi các nghiên cứu chính thức.
Nguy cơ tái nhiễm Covid là có và đã được ghi nhận trên thế giới những ca tái nhiễm, tái nhiễm với các biến chủng khác nhau hoặc cũng cùng chủng virus đã nhiễm nhưng sau một thời gian từ lần mắc bệnh trước đó.
- Người từng là F0 là người an toàn ngay khi ra viện, nhưng để tuyệt đối an toàn thì nên tự cách ly thêm một tuần. Nếu trong thời gian chưa đủ 07 ngày tự cách ly, mà chúng ta tiếp xúc trong điều kiện cả hai đều mang khẩu trang và giữ khoảng cách 02m thì khả năng lây nhiễm cực thấp hoặc không có.
- F0 đã khỏi bệnh là an toàn nhất vì họ không mắc bệnh lại nên cũng không lây cho ai, trong cơ thể họ đã có đủ kháng thể tự nhiên sau khi mắc bệnh nên họ an toàn ít nhất từ 08 - 11 tháng (theo một nghiên cứu của Mỹ).
- Riêng người từng là F0, không cần lo lắng chuyện mình mang bệnh về lây cho những thành viên gia đình, người thân chưa bị bệnh. Tuy nhiên, vẫn phải chú ý việc rửa tay thường xuyên, nhất là khi trong nhà có người chưa tiêm đủ liều vắc-xin phòng Covid-19, vì khả năng bàn tay mình đã tiếp xúc với môi trường bên ngoài, rồi vô tình mang những giọt bắn chứa vi-rút dính trên tay về tận nhà.
Khả năng miễn dịch và phản ứng kháng thể có xu hướng giảm xuống sau một thời gian. Tuy nhiên, mức độ giảm như thế nào vẫn chưa rõ ràng.
Theo những phát hiện trước đây, khả năng miễn dịch tự nhiên vẫn ở mức cao nhất trong 3-5 tháng sau khi khỏi bệnh rồi bắt đầu giảm xuống. Số lượng kháng thể ít dần và mức độ miễn dịch thấp gây ra rủi ro.
Sau khi khỏi bệnh, miễn dịch tự nhiên cũng suy giảm sau 6 tháng nên cần tiêm vắc xin để tăng cường khả năng chống lại Covid-19.
Các chuyên gia y tế nhận định phục hồi sau nhiễm Covid-19 không chỉ tăng cường khả năng bảo vệ cơ thể mà còn làm cho vắc xin hoạt động tốt hơn.
Một số nghiên cứu nhỏ đã ghi nhận những người khỏi bệnh được tiêm một liều vắc xin sẽ có tỷ lệ đáp ứng miễn dịch cao hơn những người chưa được chủng ngừa hoặc đã được tiêm mà không có tiền sử bệnh.
Các chuyên gia cho biết lợi thế của F0 khỏi bệnh là cơ thể tồn tại kháng thể. Trong khoảng 6 tháng, họ hiếm khi tái nhiễm.
Thậm chí, một số công trình nghiên cứu cho biết người bị nhiễm virus nhưng đã khỏi bệnh có khả năng bảo vệ còn cao hơn người tiêm 2 mũi vaccine nhưng chưa bị bệnh. Người tiêm đủ 2 liều vaccine vẫn có tỷ lệ nhỏ nhiễm bệnh, còn tỷ lệ tái nhiễm với người từng mắc Covid-19 còn thấp hơn nữa.
Cho đến nay, hầu hết các trường hợp tái nhiễm SARS-CoV-2 đã được báo cáo là nhẹ hơn so với lần đầu tiên nhiễm vi rút.
Nguyên nhân có thể là do kháng thể đã được tạo ra để chống lại căn bệnh này lần đầu có thể làm tăng hiệu quả của nó đối với sự tái nhiễm. Sự ghi nhớ miễn dịch và trung gian tế bào của hệ miễn dịch là hoàn hảo để giúp bảo vệ một người khỏi vấn đề nhiễm bệnh lần hai nghiêm trọng hơn.
Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp bị nặng hơn lần đầu nhưng con số này là rất ít.